રાષ્ટ્રીય માધ્યમિક શિક્ષા અભિયાન (RMSA) શું છે?
Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan ભારત સરકારની એક મહત્ત્વપૂર્ણ યોજના છે, જેનો હેતુ માધ્યમિક શિક્ષા સુધીની પહોંચ વધારવી અને તેની ગુણવત્તામાં સુધારવો છે. આ યોજના માર્ચ 2009માં શરૂ કરવામાં આવી હતી, અને તેનો અમલ 2009-10થી શરૂ થયો હતો.
આ લેખમાં આપણે RMSA ની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ, હેતુઓ, લાભો, લેટેસ્ટ અપડેટ્સ અને તેના વિવિધ પાસાઓ વિશે વિગતવાર માહિતી મેળવીશું.
Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan હેતુઓ
- પ્રવેશ દરમાં વધારો:
2005-06માં 52.26% ની તુલનામાં માધ્યમિક સ્તરે પ્રવેશ દર 75% સુધી વધારવાનો હેતુ. - ગુણવત્તામાં સુધારો:
તમામ માધ્યમિક શાળાઓને નક્કી કરેલા ધોરણો અનુસાર બનાવવી. - લિંગ અને સામાજિક-આર્થિક અડચણો દૂર કરવી:
માધ્યમિક સ્તરે શિક્ષા સુધી સર્વસામાન્ય લોકોની પહોંચ સુનિશ્ચિત કરવી. - સર્વભૌમિક પહોંચ:
2017 સુધીમાં માધ્યમિક સ્તરે સર્વવ્યાપક શિક્ષા પ્રદાન કરવી. - રખાવટમાં વધારો:
2020 સુધી સર્વભૌમિક રખાવટ પ્રાપ્ત કરવો.
| વિશેષતા | વિગતો |
| યોજના પ્રારંભ વર્ષ | માર્ચ 2009 |
| મુખ્ય હેતુ | માધ્યમિક શિક્ષા સુધી સર્વભૌમિક પહોંચ અને ગુણવત્તા સુધારવું |
| અપડેટ્સ (2013) | MMER વધારવું, સહાયિત શાળાઓને લાભો આપવી. |
| પ્રમુખ લાક્ષણિકતાઓ | વધારાના વર્ગખંડો, પ્રયોગશાળાઓ, પુસ્તકાલયો, શૌચાલય બ્લોક વગેરે. |
| સમાનતા પ્રયત્નો | SC/ST વિસ્તારોમાં શાળાઓ, મહિલા શિક્ષકોની નિમણૂક, છોકરીઓ માટે શૌચાલય. |
રાષ્ટ્રીય માધ્યમિક શિક્ષા અભિયાનની લાક્ષણિકતાઓ:
- વધારાના વર્ગખંડો.
- પ્રયોગશાળાઓ.
- પુસ્તકાલયો.
- કલા અને હસ્તકલા માટેના વર્ગખંડ.
- શૌચાલય બ્લોક.
- પીવાનું પાણી.
- શિક્ષકો માટે મકાનની વ્યવસ્થા.
RMSA દ્વારા ગુણવત્તામાં સુધારાઓ:
- વધારાના શિક્ષકોની નિમણૂક (પ્રતિ 30 વિદ્યાર્થીઓના પ્રમાણ માટે).
- વિજ્ઞાન, ગણિત અને અંગ્રેજી શિક્ષણ પર ખાસ ધ્યાન.
- શિક્ષકોનું સેવા-પૂર્વ તાલીમ.
- વિજ્ઞાન પ્રયોગશાળાઓ અને ICT સક્ષમ શિક્ષણ.
- પાઠ્યક્રમ સુધારણા અને શિક્ષણ પ્રક્રિયામાં સુધારો.
સમાનતામાં સુધારાઓ માટે RMSAના પ્રયત્નો:
- સૂક્ષ્મ યોજના પર વિશેષ ધ્યાન.
- SC/ST/અલ્પસંખ્યક વિસ્તારોમાં શાળાઓ સ્થાપવામાં પ્રાથમિકતા.
- મહિલાઓ માટે વધુ શિક્ષક નીમવામાં અને છોકરીઓ માટે અલગ શૌચાલયના બ્લોક.
Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan ના અમલના મુખ્ય મુદ્દા:
- કંપની કેન્દ્ર:
માનવ સંસાધન વિકાસ મંત્રાલય (MHRD) આ યોજના માટે જવાબદાર છે. - રાજ્ય સ્તરે અમલ:
દરેક રાજ્યમાં આયોજન સમિતિઓની સ્થાપના. - ટેક્નિકલ સપોર્ટ ગ્રૂપ (TSG):
રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય સ્તરે ટેકનિકલ અને ઓપરેશનલ મદદ પ્રદાન કરે છે.
યોજના માટે લેટેસ્ટ અપડેટ્સ (01.04.2013):
- રાજ્ય સરકારો દ્વારા નક્કી કરેલી દરો (SSOR/CPWD) નો અમલ.
- વ્યવસ્થાપન, મોનીટરીંગ, અને મૂલ્યાંકન માટે 4% MMERની મંજૂરી.
- અન્ય કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજનાઓ સાથે RMSAના સંમિશ્રણ.
- સહાયિત માધ્યમિક શાળાઓ સુધી લાભોની વિસ્તૃતતા.
નિષ્કર્ષ
Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan ભારતના શિક્ષણ વ્યવસ્થામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. તેની લાક્ષણિકતાઓ, હેતુઓ અને લેટેસ્ટ અપડેટ્સ માધ્યમિક શિક્ષામાં ગુણવત્તા અને સમાનતામાં સુધારાના ઉદ્દેશ્ય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ યોજના શિક્ષા માટેની એક સર્વસામાન્ય અને સમાન વ્યવસ્થા પ્રદાન કરવા માટે એક સફળ પ્રયાસ છે.
મહત્વ ની લિંક
| ઓફિશ્યિલ વેબસાઈટ | અહીંયા ક્લિક કરો |
| હોમ પેજ | અહીંયા ક્લિક કરો |
